Wanneer een vennootschap wordt overgenomen, wordt er doorgaans een boekenonderzoek (due dilligence) uitgevoerd. Bij het uitvoeren van een boekenonderzoek rust op de koper een onderzoeksplicht en op de verkoper een mededelingsplicht. Wanneer er na de overname gebreken aan het licht komen, rijst de vraag welke partij aansprakelijk is voor de schade die alsdan wordt geleden.

De uitwisseling van informatie tussen koper en verkoper speelt bij een bedrijfsovername een grote rol, waarbij beide partijen andere belangen hebben. De verkoper zal logischerwijs niet al zijn spreekwoordelijke vuile was buiten willen hangen, aangezien dit bijvoorbeeld invloed kan hebben op de hoogte van koopprijs of de aankoopbeslissing in het algemeen. Voor de koper is het echter wel van belang dat hij op de hoogte is van alle relevante informatie, om risico’s in kaart te brengen en schade achteraf te voorkomen.

Hoofdregel

De hoofdregel is bepaald in een arrest van de Hoge Raad in 1990: in beginsel geldt dat de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder weegt dan de onderzoeksplicht van de koper (HR 21 december 1990, ECLI:NL:HR:1990:ZC0088). De gedachte hierachter is dat de koper beschermt dient te worden voor een situatie waarin de verkoper een omstandigheid heeft verzwegen die hij had behoren mede te delen. Dit werd enige tijd geleden ook bevestigd in een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam in 2014, waarin werd geoordeeld dat het bewust achterhouden van voor de aankoopbeslissing relevante informatie niet minder verwijtbaar wordt louter vanwege het feit dat een boekenonderzoek heeft plaatsgevonden (Rechtbank Rotterdam 22 oktober 2014, ECLI:NL:RBROT:2014:8660). De aansprakelijkheid voor de gebreken die aan het licht komen ligt dan bij de verkoper.

Uit de jurisprudentie over dit onderwerp volgt dat de verdeling van aansprakelijkheid sterk afhangt van de feiten en omstandigheden van elk specifiek geval. Zo heeft het Gerechtshof Amsterdam in 2009 een nuance op de hierboven omschreven hoofdregel aangebracht, waarbij zij oordeelde dat de mededelingsplicht van de verkoper niet strekt tot informatie waarvan navraag door de koper in het kader van haar boekenonderzoek (al dan niet op basis van reeds ontvangen documenten en inlichtingen) voor de hand lag maar is verzuimd (Hof Amsterdam 2 juni 2009, ECLI:NL:GHOF:2009:BL0296). De aansprakelijkheid voor de gebreken die aan het licht komen ligt dan bij de koper.

Garanties en verklaringen

Om de aansprakelijkheid vast te leggen en deze te verdelen tussen koper en verkoper worden vaak garanties en verklaringen opgesteld, welke als bijlage aan de koopovereenkomst worden gehecht. In deze garanties en verklaringen garandeert de verkoper een bepaalde feitelijke situatie. Mochten er zaken anders blijken te zijn dan hoe deze zijn opgenomen en de koper lijdt hierdoor schade, kan hij de verkoper hiervoor aansprakelijk stellen.

Conclusie

Het verrichten van een volledig boekenonderzoek en het correct opstellen van de garanties en verklaringen is zowel voor de koper als voor de verkoper zeer belangrijk, om schade die niet verhaald kan worden of aansprakelijkheid achteraf te voorkomen.

Advocatenkantoor Van Gastel heeft al vele bedrijfsovernames succesvol begeleid, waarbij zij zowel de kopende partij als de verkopende partij heeft bijgestaan. Ook heeft zij ervaring met (gerechtelijke) procedures omtrent aansprakelijkheid na overname. Bent u voornemens een bedrijf over te nemen, wordt uw bedrijf overgenomen of heeft u assistentie nodig omtrent aansprakelijkheid na overname? Neem dan contact met ons op voor een gratis zaakevaluatie en intakegesprek.