De ondernemingsraad is een inspraak- en medezeggenschapsorgaan dat afhankelijk van de grootte van een vennootschap verplicht ingesteld moet worden. De wet op de ondernemingsraden (WOR) stelt in artikel 2 lid 1 dat elke ondernemer die een onderneming in stand houdt waarin ten minste 50 personen werkzaam zijn een ondernemingsraad (OR) in dient te stellen. Hoe zit de OR in elkaar en wat doet en mag een OR nou eigenlijk?
Samenstelling
Volgens art. 2 lid 1 WOR kan de ondernemingsraad bestaan uit werknemers van de onderneming. Uit hoeveel leden de OR dient te bestaan is afhankelijk van het aantal werknemers van de onderneming. Uit art. 6 WOR blijkt dat de OR uit 3 tot 25 leden bestaat. De OR kan met toestemming van de ondernemer in een reglement een afwijkend aantal vaststellen. De leden van de OR worden direct door de werknemers gekozen. De OR kan daarnaast nog verschillende commissies instellen. In deze commissies kunnen ook werknemers plaatsnemen die geen zitting in de OR zelf hebben. De ondernemer stelt de OR en de commissies in staat om zoveel mogelijk tijdens arbeidsuren bij elkaar te komen. De kosten die de commissies en de OR maken komen ten laste van de ondernemer. De ondernemer en de OR kunnen samen een (jaarlijks) budget overeenkomen.
Bevoegdheden
De WOR heeft als uitgangspunt dat de OR de mogelijkheid heeft om een substantiële bijdrage te leveren bij het totstandkomen van belangrijke besluiten. De OR heeft het initiatiefrecht om alle aangelegenheden, de onderneming betreffende, aan de orde te stellen in een vergadering met de ondernemer. Daarnaast kan zij te allen tijde schriftelijk voorstellen doen aan de ondernemer.
De OR heeft ook een adviesrecht als het gaat om bepaalde besluiten (art. 25 & 30 WOR). Hierbij kan men denken aan besluiten die onder andere zien op overdracht van zeggenschap of het beëindigen van de werkzaamheden van een belangrijk onderdeel van de vennootschap. De OR heeft ook een adviesrecht met betrekking tot een voorgenomen besluit tot benoeming of ontslag van een bestuurder.
In art. 27 WOR heeft de OR een instemmingsrecht gekregen als het gaat om besluiten die zien op secundaire arbeidsvoorwaarden, registratie van persoonsgegevens en privacy. Dit instemmingsrecht vervalt als deze onderwerpen zijn geregeld in een cao. Wanneer de OR weigert in te stemmen met een besluit in de zin van art. 27 WOR kan de ondernemer zich tot de kantonrechter wenden om toestemming voor het besluit te vragen.
De OR kan naast deze wettelijke bevoegdheden nog andere bevoegdheden hebben op grond van de geldende CAO of op basis van een contract tussen ondernemer en OR.
Kleine ondernemingen
Hoe worden de belangen van werknemers nu vertegenwoordigd bij een onderneming met minder dan 50 werknemers? Deze ondernemingen hebben immers niet de plicht om een OR te hebben. Het staat iedere ondernemer, ongeacht het aantal werknemers, vrij om een OR in te stellen.
De ondernemer kan in plaats van een OR een personeelsvertegenwoordiging instellen. De WOR verklaart verschillende bepalingen over de OR ook van toepassing op de personeelsvertegenwoordiging. Wanneer er geen personeelsvertegenwoordiging of OR is ingesteld dan is de ondernemer verplicht om de werknemers ten minste twee keer per jaar in de gelegenheid te stellen met hem bijeen te komen.
Heeft u vragen over het instellen van een ondernemingsraad of een personeelsvertegenwoordiging? Neem dan gerust contact met ons op, onze ervaren juristen helpen u graag verder. Ook bij andere vragen naar aanleiding van dit artikel kunt u vanzelfsprekend altijd vrijblijvend contact met ons opnemen.